Bordspellensector is 13 miljard dollar waard: ‘Een bordspel lanceren is een enorm risico’

Thomas Smolders interviewt in Trends (#40/2023) Bert De Smet, general manager van Asmodee België.
Aanleiding van dit interview is de internationale spellenbeurs Spiel in het Duitse Essen. En spellen, dat is ook business.


Bert De Smet, Asmodee - foto: Trends

De industrie, die tijdens de coronacrisis een boost beleefde toen mensen massaal thuis de bordspellen uithaalden, is vandaag 13 miljard dollar waard. De speelgoedgiganten Mattel (Uno, Pictionary) en Hasbro (Monopoly, Cluedo) zijn al decennialang beursgenoteerd, en ook kleine spelers zoals het Franse Asmodee, dat in de jaren negentig ontstond, zijn intussen miljarden waard.

Voor buitenstaanders kan de industrie achter hun favoriete bordspellen ingewikkeld lijken, want de rechten van één spel kunnen in handen van meerdere bedrijven zijn. Catan, in 1999 bedacht door de Duitse orthodontist Klaus Teuber, wordt bijvoorbeeld in België uitgebracht door 999 Games, terwijl Asmodee dat in de Engelstalige landen doet. “Van een spel krijg je niet altijd de wereldwijde licenties”, zegt Bert De Smet, general manager van Asmodee België. “Daar hangt vaak een hele geschiedenis aan vast. Klaus Teuber was bijvoorbeeld bevriend met de oprichter van 999 Games (een Nederlandse uitgever van bordspellen, nvdr), vandaar dat dat bedrijf het spel hier verdeelt. Vaak heeft een uitgever al jarenlang partnerschappen met distributeurs in bepaalde landen, of wordt een strategische partner gezocht die goed past bij het type spel dat men wil lanceren.”

Multinationals als Asmodee, Mattel en Hasbro ondervinden concurrentie van lokale spelers als 999 Games, maar ook steeds meer van bedenkers van spellen die hun publiek rechtstreeks bedienen. Met een crowdfunding op Kickstarter kan zo iemand het geld bijeenbrengen om een spel uit te geven. Vorig jaar werd op die manier meer dan 230 miljoen dollar opgehaald. Koploper Marvel Zombies kreeg 9 miljoen dollar toegestopt van fans.

“Als uitgever neem je een enorm risico als een spel op de markt brengt. Je eerste run is nooit winstgevend, doordat er veel geld kruipt in de ontwikkeling en het maken van mallen. Met een crowdfunding haal je die onzekerheid weg en kun je het risico verkleinen. Het kaartspel Exploding Kittens is zo begonnen. Intussen maakt het deel uit van onze groep”, zegt De Smet.

Behalve Kickstarter houden uitgeverijen ook het onlineplatform Boardgamegeek in de gaten. Daarop houden meer dan 2 miljoen fans bij welke spellen ze wel of niet leuk vinden. Dat is een goede graadmeter voor wat al dan niet populair wordt bij het publiek. De Smet: “Boardgamegeek bereikt een nichepubliek van geeks, maar als je die wereldwijd optelt, kom je aan heel wat mensen. Vaak zie je dat die makers voor een tweede run van hun succesvolle spel in zee gaan met een uitgeverij.”

Licentiedeals en overnames van kleine studio’s zorgen ervoor dat uitgevers relevant blijven, want het is een harde strijd. De bordspelmarkt is erg behoudsgezind, bewijzen de jaarlijkse rankings met populaire spellen. Monopoly is bijna een eeuw oud, en ook spellen als Catan, Carcassonne, Weerwolven van Wakkerdam en Ticket to Ride gaan al decennialang mee. Net zoals in de filmwereld moeten de uitgevers het steeds vaker hebben van spin-offs om succesvol te zijn.

“Veel van die blijvers verschenen aan het begin van de jaren 2000, toen er vraag was naar ‘het betere spel’, met meer spelregels en diepgang dan pakweg ganzenbord”, vertelt De Smet. “Elk jaar komen meer dan 1.500 nieuwe titels uit. Maar je kunt het publiek niet om de oren slaan met alle mogelijke spellen. Ik hoop dat we in Essen zullen zien dat de uitgeverijen beseffen dat ze niet langer vijf, maar misschien twee nieuwigheden moeten presenteren. Wij hebben wereldwijd 21 studio’s om nieuwe titels te bedenken, maar ik merk dat spellen tegenwoordig gedurende een heel korte tijd hypen, waarna de verkoop weer inzakt. Er is minder tijd dan vroeger om te rijpen. De sector is wel in rustiger vaarwater gekomen na de enorme boost die de coronacrisis ons heeft gegeven.”

Nog zo’n verandering is dat bordspellen steeds meer digitaliseren, en dat digitale games een bordspelvariant krijgen. Zo kun je het populaire Wingspan ook op de computer spelen en komt er een bordspel van het computerspel Worms, met dank aan Kickstarter, waar een ontwikkelaar zo’n half miljoen ophaalde voor het spel. Ook Asmodee merkt die transitie, al heeft de nieuwe eigenaar daar ongetwijfeld iets mee te maken. Eind 2021 werd de groep, die wereldwijd meer dan 2.000 werknemers telt, voor 2,75 miljard euro overgenomen door Embracer. Die Zweedse holding is onder meer bekend van de digitale games Tomb Raider, Little Nightmares II en Duke Nukem.

“Persoonlijk vind ik het horror om een bordspel te combineren met een app, puur omdat het een app is, maar ik merk in games als Descent: Legends of the Dark wel dat het mogelijk is een systeem te vinden waarbij de digitale en fysieke componenten elkaar versterken”, zegt De Smet. “We willen dat mensen vooral bezig zijn met wat op de tafel staat. Een gezelschapsspel spelen bij een goede pint en een portie chips is voor mij meer waard dan een avond film kijken. Die liefde probeer ik ook over te brengen aan het brede publiek. Er zijn veel mensen die het betere spel nog moeten leren kennen, al hebben we dankzij uitgeverijen als Habba nu voor het eerst een generatie jongeren die al vanaf hun kindertijd met diepgaande bordspellen bezig zijn.”

In de zijlijn van het artikel geven enkele mensen wat achtergrond over hun spellenhobby en meer uitleg bij hun favoriete spellen.

Bert De Smet, CEO van Asmodee België

• Favoriete bordspel: “Als ik dan toch één spel moet kiezen, dan is het Memoir44. De Tweede Wereldoorlog heeft me altijd geïnteresseerd. Voor dat spel heb je tactisch inzicht nodig, je moet kunnen plannen en je moet je strategie constant bijsturen."
• Beste bordspellen voor teambuilding: “Onlangs schreven we bedrijven aan om hen aan te sporen gezelschapsspellen te gebruiken op de werkvloer. We kregen daar een goede respons op. Daar komen de spellen op tafel in de lunchpauze. Zo leer je je collega’s zo op een andere manier kennen. Spellen als Just One en Fun Facts zijn daar heel goed voor geschikt. In coöperatieve boardgames als Kites en Hanabi moet je dan weer samenwerken, wat de waarde van het spel in een professionele omgeving nog kan vergroten.”

Wim Van Buynder, managing partner van NextApps, een appontwikkelaar uit Lokeren

• Favoriete bordspel: Blood Rage. "Je gaat volledig op in het thema. Het draait voor honderd procent om strategie, weinig hangt af van geluk. Elke keer dat je het speelt is anders, het verloop hangt volledig af van de strategie van de spelers."
• Beste bordspel voor teambuilding: “Speel The Resistance en je leert binnen het kwartier de ware aard van je teamleden kennen."

Jeff Luyten, CEO van Uncanny, een creatieve studio in Herentals

• Favoriete bordspel: "Dungeons & Dragons. Allereerst om de creativiteit. Met Dungeons & Dragons kunnen spelers hun eigen personage creëren – van hun persoonlijke geschiedenis tot hun uiterlijk en hun persoonlijkheid. Dat maakt elk spel uniek en zorgt ervoor dat de spelers een persoonlijke band opbouwen met hun personage. Ook de sociale interactie tijdens het spel is erg complex."
• Beste bordspel voor teambuilding: 30 Seconds. "De manier waarop mensen zaken omschrijven en de verbanden die ze daarvoor aanhalen, zeggen veel over hoe iemand in elkaar zit."

Magazine: Trends
Artikel: Bordspellensector is 13 miljard dollar waard