18xx meets euro18xx spellen zijn zware economische spellen met stevige spelregels en een lange spelduur. Chicago 1875 City of the Big Shoulders, nummer 26 uit het boekenrek van Quined is een poging om dit concept te vereenvoudigen zonder aan spelervaring in te boeten.Foto: Quined Games
Wordt zo rijk mogelijk. Eenvoudig principe, maar de weg daarnaartoe voorziet iets meer obstakels.
U start dit spel namelijk met een peulschil aan cash en twee helpers. Snel investeren is de boodschap, u wordt er bij aanvang van het spel zelfs toe verplicht. Elke speler moet voldoende (3) aandelen van één maatschappij aankopen om er de baas te kunnen spelen. Als u nog geld overhoudt, mag u ook investeren in maatschappijen van andere spelers. Aandelen kopen/verkopen is meteen ook de eerste fase van elk van de 5 rondes. Als u de meerderheid van de aandelen in een maatschappij bezit, mag u er de baas spelen.
In fase 2 leggen de spelers elk een gebouw waarmee ze de actiemogelijkheden verhogen op het spelbord. Vervolgens plaatsen de spelers om de beurt een helper op het spelbord om de bijhorende actie uit te voeren. Naast de vooraf gedrukte actievelden op het spelbord, kan dat dus ook een actie van een gebouw zijn. U moet de eigenaar van het gebouw daarvoor wel betalen.
U kunt arbeiders aanwerven, een verkoops – of productiemanager binnenrijven, investeren in automatisering, … kortom u probeert er voor te zorgen dat uw bedrijf steeds meer oplevert.
Als laatste produceren en verkopen de bedrijven goederen. De volgorde wordt bepaald door wat het ‘appeal Track’ wordt genoemd. Onbewerkte goederen worden van markt gekocht waarna deze in de fabriek verwerkt worden tot afgewerkte producten om te verkopen. Dit levert vanzelfsprekend centen op die u integraal terug in de maatschappij kunt pompen of in de vorm van dividend aan de aandeelhouders uitbetaalt. In het eerste geval daalt de prijs van de aandelen, in het tweede geval stijgt de prijs van de aandelen.
Na 5 rondes verkopen alle spelers hun aandelen, worden nog wat bonussen uitgedeeld en hebt u waarschijnlijk een zakrekenmachine nodig om de winnaar te bepalen.
Foto: Henk Rolleman
Toch even schrikken bij het lezen van dit vereenvoudigd spelprincipe. 40 bladzijden Engelse spelregels verwerken is niet van de poes. Online kunt u de spelregels ook in het Duits en het Frans vinden. Nederlandse spelregels worden – en ja, ik vind dat jammer - niet aangeboden. Quined is een internationaal bedrijf.
De spelregels lezen niet zo vlot omdat ze wat structuur missen. Hoe een nieuw bedrijf wordt opgestart staat verspreid over verschillende hoofdstukken en dat is voor het aanpassen van de waarde van de aandelen niet anders.
Het spelmateriaal is – en dat ben ik van Quined gewoon – tiptop.
Als u City of the Big Shoulders op tafel legt, mag u voor het geven van de speluitleg een twintigtal minuten in rekening brengen. Vooraleer de winnaar bekend is, zult u nog wel 3 à 4 uurtjes zoet zijn. Het streefdoel van de auteur – 2 en een half uur – halen wij absoluut niet.
Tijdens dit spel wisselt het geld voortdurend van hand. Elke speler heeft zijn eigen kapitaal waarmee aandelen of maatschappijen gekocht worden en elke maatschappij heeft haar eigen budget (afkomstig van de verkoop van aandelen en afgewerkte producten) waarmee acties gefinancierd worden. Het papieren geld speelt daarbij een ergerlijke rol. Het is veel te dun en daardoor onhandelbaar. In het spelregelboek staat de suggestie om met pokerchips of met pen en papier te werken. Dat is, om de vaart in het spel te houden, broodnodig. Jammer dat de oplossing niet in de speldoos schuilt.
In Chicago 1875 schuilen naast de vele mogelijkheden ook een aantal minder geslaagde principes vind ik. De goederenmarkt is nogal random. Als een goed niet beschikbaar of door toedoen van de andere spelers te duur is, kan dat makkelijk een verschil van pakweg $ 150 betekenen. Ik vind het vreemd dat bedrijven goederen kunnen opkopen – enkel en alleen om andere spelers te dwarsbomen - waarmee ze geen bal kunnen aanvangen.
Een speler die niet snel genoeg uit de startblokken schiet, kan dat niet meer goedmaken. Daarin is Chicago 1875 onverbiddelijk. 4 uur aan tafel zitten met in het achterhoofd de wetenschap dat het al verkorven is, is keihard. Een kopie van de werkelijkheid is dat natuurlijk wel.
Elk spel wordt met 5 bonustegels van telkens $200 gespeeld. Naar mijn ervaring vergroten die alleen de kloof tussen arm en rijk.
Begrijp me echter niet verkeerd. Chicago 1875 bevat heel wat leuke spelmechanismen. Het belangrijkste daarbij is dat u wat u in een maatschappij investeert er ook zoveel mogelijk terug uithaalt. Het is niet de bedoeling dat een maatschappij met $600 het spel beëindigt. Aandelen verkopen kan een strategie zijn om bedrijven van andere spelers een hak te zetten. Het hoeft geen betoog dat dit soort spellen een wiskundige grondslag hebben.
Chicago 1875 is niet voor elke speler weggelegd. Ook mijn versie zal weinig daglicht zien. De spelduur/spelplezier verhouding is daarvoor in mijn groep niet hoog genoeg. Ik kan me echter wel inbeelden dat liefhebbers van dit genre, gelijkgezinden die evenwaardig spelen, hier maar al te graag hun tanden inzetten.- City of the Big Shoulders (2019)
- Auteur: Raymond Chandler III
- Artwork: Emily R. Dearring, Andreas Resch
- 2 -4spelers vanaf 10 jaar
- 180 - 240 minuten
- Adviesprijs: 70€