Schaken met insectenTuckers’s Fun Factory, het huismerk van distribiteur Boosterbox, vooral gekend als uitgever van Black Stories, heeft vorig jaar zijn assortiment bordspellen gevoelig uitgebreid. Zij zijn onder andere volop bezig met het heruitbrengen van ietwat oudere spellen op de Nederlandstalige markt. Tucker’s Fun Factory is nog volop in ontwikkeling. Hun eigen website is nog niet beschikbaar en momenteel verloopt hun communicatie via facebook. Een van de spellen die ze in 2020 van een heruitgave voorzagen, is Hive, de hit van de Engelse spelauteur John Yianni, een spel dat hij voor het eerst in 2000 uitgaf bij zijn eigen uitgeverij Gen42.com.
Het doel van Hive is de bijenkoningin van de tegenstander volledig te omsingelen. Wie dit als eerste doet, wint Hive. Hoe eenvoudig kan het leven toch zijn nietwaar.
Hive bestaat uit 22 stenen in twee kleuren (zwart en wit), elf per speler dus. Iedere steen bevat een afbeelding van een insect. Er zijn vijf verschillende insecten in het spel die zich allemaal volgens eigen regels bewegen: de bijenkoningin (1 per speler), de kever (2 per speler), de sprinkhaan (3 per speler), de spin (2 per speler) en de mier (3 per speler).
De startspeler (vrij te kiezen uit de twee spelers) start het spel door een van zijn stenen op tafel te leggen. De andere speler legt daarna een van zijn stenen tegen de steen van de startspeler aan.
Hierna beslissen de spelers wat ze in hun beurt doen. Ofwel brengen ze een nieuwe steen in het spel (Altijd aanleggen aan een al gelegde steen van de eigen kleur, dus nooit aanleggen aan een steen van de tegenstander. Dit mag uitzonderlijk enkel in de eerste beurt). Ofwel verplaatsen ze één van hun al neergelegde stenen. Geplaatste stenen worden nooit uit het spel verwijderd. Om te winnen hoef je niet altijd al jouw stenen in het spel te brengen.
Je bent verplicht om jouw bijenkoningin tijdens jouw eerste vier beurten in het spel te brengen. Als je na drie beurten jouw koningin nog niet geplaatst hebt, ben je verplicht dit in de vierde beurt te doen.
Het speelveld zijn dus de geplaatste insectenstenen en wordt de Zwerm (Hive) genoemd. Dit verklaart meteen de naam van het spel.
De insecten verplaatsen zich elk op een eigen manier. Terwijl nieuw geplaatste stenen dus nooit een steen van de tegenstander mogen raken bij het plaatsen, kan dit natuurlijk wel door het verplaatsen van de stenen. De Bijenkoningin verplaatst zich één stap per keer. Haar bewegingsvrijheid is dus vrij beperkt te noemen. Ook de kever verplaatst zich maar één stap per beurt, maar anders dan de andere insecten mag hij wel bovenop (eigen of vreemd) andere stenen geplaatst worden. Op die manier verhindert hij de beweging van die steen. Een kever kan bovenop een andere kever geplaatst worden om hem te blokkeren.
De sprinkhaan beweegt zich niet langs de rand van de Zwerm (speelveld) maar hij springt, hoe kan het ook anders als sprinkhaan, over andere insecten die in een rechte lijn met elkaar verbonden zijn. Hij eindigt zijn beweging op de eerste aangrenzende lege plek.
De spin beweegt exact drie stappen in zijn beurt. De spin beweegt wel langs de rand van de Zwerm en mag niet tweemaal op hetzelfde veld komen tijdens het bewegen.
De mier tenslotte, de uitslover, mag zich bewegen naar iedere vrije plek langs de Zwerm. Hij is wel gebonden (net zoals de andere insecten trouwens) aan twee regels. De Zwerm moet altijd met elkaar verbonden blijven. Ook tijdens het verplaatsen mag een deel van de Zwerm niet losgekoppeld worden. Insecten worden nu eenmaal niet graag alleen gelaten. Daarnaast mogen insecten zich enkel verplaatsen op een glijdende manier. Dit betekent dat als tijdens het bewegen van een insect andere insecten mee bewegen (bijvoorbeeld bij een omsingeling) dan mag dat insect zijn beweging niet maken. Uitzonderingen hierop zijn de sprinkhaan die uit of in een gat mag springen en de kever die op en over de Zwerm mag klimmen.
Als een speler om een of andere reden in zijn beurt geen insect kan plaatsen of verplaatsen dan moet hij passen en is de andere speler meteen weer aan de beurt. Die speler blijft aan de beurt tot zijn tegenspeler opnieuw een zet kan doen.
Wie dus als eerste erin slaagt om de bijenkoningin van de tegenspeler te omsingelen wint Hive. Er kan een ex-aequo zijn als de laatste gespeelde steen beide bijenkoninginnen omsingelen. Het kan ook gebeuren dat geen van beide spelers nog een zet kan doen en men dus in een patstelling zit. Die patstelling kan er ook zijn als beide spelers steeds weer diezelfde twee insecten moeten bewegen zonder het spel te kunnen winnen.
Schaken is dankzij The Queen’s Gambit, een van de meest bekeken series op Netflix, weer helemaal in. Zeker in coronatijden waar we vaak op ons tweeën aangewezen zijn, grijpen heel veel mensen terug naar het schaakbord.
Wel, Hive is een variant op schaken. Ik zou het zelfs de snellere versie van schaken durven noemen. Eenvoudige spelregels, makkelijk uit te leggen, snel te spelen, maar heel veel tactische mogelijkheden. En net zoals bij schaken is Hive als onervaren speler moeilijk te winnen tegen oude rotten die alle knepen van het vak in de vingers hebben. Oefening baart kunst en hoe meer je Hive speelt, hoe beter je erin zal worden.
Al sinds de eerste keer dat ik Hive speelde, bijna twintig jaar geleden, ben ik een onvoorwaardelijke fan. Het speelt vlot, je wil direct revanche en het verveelt nooit. Zelfs nu na twintig jaar heb ik met heel veel plezier de bijenkoningin van mijn echtgenote terug vele malen omsingeld. En ik geef nu de indruk dat ik onoverwinnelijk ben als ik tegen mijn echtgenote speel, maar niets is minder waar. Ook zij is al jaren een geoefende hivespeelster en maakt me meer dan me lief is vakkundig in bij menig potje.
Gezien de vele vermeldingen van prijzen op de doos en de vele heruitgaven blijkt Hive ook bij veel andere spelers in de smaak te vallen. Toch ken ik minstens één iemand, collega recensent Fabrice om geen namen te noemen, die Hive puur tijdverlies vindt. Smaken verschillen nu eenmaal. En gelukkig maar.
- Hive (Tucker’s Fun Factory, heruitgave 2020)
- Auteur: John Yianni
- Artwork: John Yianni
- 2 spelers vanaf 8 jaar
- 20 minuten
- https://www.tuckersfunfactory.nl
- Adviesprijs: 20 euro
