Kaarten draften om een dorp te bevolkenHaakon Gaarder is een Noors spelontwerper. Villagers, aanvankelijk een kickstarter is intussen door 14 uitgeverijen in het aanbod opgenomen. White Goblin Games trakteert ons op de Nederlandse versie. 
Foto: White Goblin Games
Een leeg, verlaten dorp leidt niet meteen tot groei en welvaart. Een bruisend dorp vergt inwoners. Dat hoeft niet al te veel moeite te kosten. U plukt de uitverkorenen gewoon van straat. Gelukkig krijgt u bij de start een duwtje in de rug. Uw eerste inwoner, de oprichter van het dorp, wordt u bij de start zomaar aangeboden.
Een dorp bevolken gebeurt in rondes die uit een kaartfase en een bouwfase bestaan.
KaartfaseOm de beurt, de strijd verloopt hoffelijk, kiezen de spelers een bewoner uit het aanbod. Een dorp met voldoende voedselvoorraad trekt vanzelfsprekend meer nieuwsgierigen aan. Elk voedselsymbool in uw dorp levert boven de standaard 2 een extra bewoner op. Overdrijven is niet nodig, 5 per ronde is het maximum.
BouwfaseLeg handkaarten in uw dorp. Eveneens standaard 2 + 1 per bouwsymbool in het dorp. Maximaal 5 is ook hier de regel. Deze fase werken de spelers één voor één af. Na de bouwfase controleert u of de stad minstens 1 voedselsymbool bezit. Draai de oprichter om als dat niet het geval is. De oprichter voorziet de stad nu van 1 voedselsymbool, helaas daalt zijn waarde tijdens de marktfase daardoor.
Aandacht voor de ordeChaos, daar is niemand mee gebaat. Orde op zaken houden is noodzakelijk. Dorpelingen hebben verschillende vaardigheden en noden. Hier heet het ambachten en productieketens. Een vaste stek voor een timmerman in uw dorp is alleen interessant als er ook hout voorradig is. U moet dus eerst een houthakker voorzien. Die voorwaarden staan netjes op de kaarten aangeduid. Hooier – veeboer – melkmeisje – kaasmaker is een voorbeeld van een productieketen. Logischerwijs levert de kaasmaker het meeste geld op en laat dit nu net de bedoeling van het spel zijn.
Een houthakker, hooier of mijnwerker zijn zo belangrijk dat ze standaard door de straat kuieren. Er eentje in uw dorp plaatsen, kost een handkaart.
Ontgrendelen en ontgrendelendeEen juwelier maakt een dorp aanzienlijk interessanter. Zo’n heerschap komt echter niet zomaar op de deur kloppen. Dit wordt op de kaart door een slotje aangegeven, gelukkig staat ook vermeld wie het slot kan openen. In het geval van juwelier is dat de smid. Die krijgt daarvoor 2 munten uit de bank. Leg ze permanent op de kaart van de smid. Als u in het eigen dorp geen smid bezit, mag u een smid uit een ander dorp vergoeden. Als er in de verste verte geen smid te bespeuren valt, kunt u alsnog de juwelier spelen door 2 munten af te leggen. In dit geval is de juwelier ontgrendeld en is de smid de ontgrendelende. Ik vermeld het graag omdat ik tijdens het lezen van dit rubriekje in de spelregels wat fronsen nodig had om helemaal ‘mee’ te zijn.
MarktfasesHet spel bevat twee marktfases. Tijdens de eerste marktfase ontvangen alle spelers munten naargelang de gouden muntsymbolen in hun dorp. Dit geldt ook voor de munten die op bewoners liggen die sloten hebben geopend.
Tijdens de tweede marktfase wordt deze oefening herhaald en worden ook de zilvermunten geteld. Zilvermunten hebben geen vaste waarde, hun waarde is gekoppeld aan een voorwaarde. 2 munten per slotsymbool bijvoorbeeld.
Het rijkste dorp na markfase 2 mag victorie kraaien.

Foto: ikke
Geen klachten wat kwaliteit van het spelmateriaal betreft. Het geheel vind ik wel wat sober voor de dag komen en wat extra zakjes had ik handig gevonden. De spelregels schuif ik in de lade ‘duidelijk chaotisch’.
Duidelijk chaotisch is de stempel die ik bij uitbreiding ook op de spelbeleving durf te kleven. Hoewel Villagers een vrij eenvoudig spel is, krijg ik het niet zo snel aan mijn medespelers uitgelegd. Vooral het hoofdstukje ontgrendelen zorgt voor onnodige verwarring.
Dit even buiten beschouwing gelaten komt Villagers er op neer dat u een aantal kaarten uit het aanbod kiest en daarna de best mogelijke combinatie aan de stad toevoegt. De productieketens zijn daarbij een beperkende factor, geluk de bepalende factor. Er is geen enkele garantie dat de kaart waarnaar u hunkert ooit tevoorschijn komt. Dat belet logisch plannen. Naar mijn gevoel gebeurt het te vaak dat combo’s afhankelijk zijn van één bepaalde kaart. Zo vaak dat ik mijn mantel der liefde niet kan bovenhalen. Ik mis ook exacte aantallen op de kaarten. Hoeveel smeden zijn er in totaal? Belangrijke info als u er op eentje wacht.
Villagers komt naar mijn mening het best uit de verf als het vlot gespeeld wordt. Dit lukt bij heel wat spelers niet. De wachttijden lopen vrij snel op en dat is nefast voor de spelbeleving. Ik kan het mijn medespelers ook niet kwalijk nemen. Al vrij snel kan elke speler 4 kaarten kiezen en spelen waardoor knopen doorhakken niet evident is. Niet omdat u een geniaal plan moet bedenken, wel omdat het verwerken van de veelheid aan symbolen wat tijd vergt.
Villagers voelt zowel bij 2, 3, 4 als 5 spelers solitair aan. De focus is gericht op de eigen stad. Het feit dat een productieketen uit een vaste volgorde van welbepaalde kaarten bestaat, verscherpt de egocentrische blik. Dit werkt niet goed in combinatie met het willekeurig verschijnen van de kaarten. Een opdeling in niveaus of tijdperken had ik logisch gevonden.
Wat bord – en kaartspellen betreft ben ik een verwend nest. Daar ben ik mij ten volle van bewust. Toch gebeurt het vaak dat een nieuw spel me op één of andere manier charmeert. Dat geldt ook voor het mechanisme waarop villagers gebaseerd is. De uitwerking en speelervaring doen me helaas afhaken. - Ontwerp: Haakon Gaarder
- Vormgeving: Haakon Gaarder
- uitgever: White Goblin Games
- 1-5 spelers vanaf 10 jaar
- €25