Nies er maar op los!Er zijn ongetwijfeld honderden vragen waar je een eigen antwoord over hebt. Zo in het genre van: Je neemt deel aan een groot diner, en er wordt van je verwacht dat je met je lepel tikt tegen jouw glas en zegt “Ik heb een belangrijke mededeling te doen”. Welke speech zal je dan geven?
Of nog beter: Welke app heb je voor de rest van je leven nodig? Je mag er slechts één kiezen. Welke kies je dan? Dit zijn maar enkele van de aangereikte vragen uit Top Ten. Laten we eens kijken hoe je dat ding moet spelen. 
Top Ten is een coöperatief spel. Alle spelers behoren tot een en hetzelfde team en proberen te vermijden dat op het einde van vijf ronden iedereen in de poepzone belandt.
Het doosje bevat 125 dubbelzijdige themakaarten, 10 cijferkaarten (genummerd van 1 tem 10), een speelmat, 8 fiches en 1 Nederlandstalige handleiding.
De opzet van het spel is eenvoudig. Je neemt vijf willekeurige themakaarten en je legt ze in een stapel in het midden van de tafel. Je legt net zoveel fiches als het aantal spelers op de eenhoornzone van de speelmat. Er zijn acht fiches, maar je kan het spel ook met negen spelers spelen. Bij negen spelers liggen er dus maar acht fiches in de eenhoornzone. De KAPI’TEN (Wie hoor ik je denken? Geen paniek hierna wordt uitgelegd wie dit is) krijgt dan geen cijferkaart en stelt ook geen antwoord voor. Hij raadt dan alleen de volgorde van de andere antwoorden.
De grappigste speler (altijd leuk om hier een discussie rond te voeren) is in de eerste ronde de KAPI’TEN. In de tweede ronde is dit de speler links van deze speler, enzovoort.
Zoals hierboven al gezegd, maar herhaling is de moeder van de regelmaat (of zoiets) telt een potje Top Ten vijf ronden.
Een ronde gaat als volgt:
• De KAPI’TEN neemt de eerste themakaart en leest hardop één van de twee thema’s voor.
• Elke speler, ook de KAPI’TEN krijgt een cijferkaart. Iedere speler kijkt naar zijn cijfer maar houdt dit verborgen voor de andere speler.
• Iedere speler, te beginnen met de KAPI’TEN en daarna in een willekeurige volgorde de andere spelers, bedenken een antwoord op de gekozen themakaart en stellen hun antwoord voor. Ze houden hierbij rekening met hun cijferkaart. Hoe hoger hun cijfer, hoe hoger de intensiteit van hun antwoord.
• Daarna moet de KAPI’TEN de volgorde van de antwoorden, inclusief zijn eigen antwoord, raden, beginnende met het laagste en eindigend met het hoogste cijfer. Hiertoe benoemt hij een speler. Die speler legt zijn cijferkaart open op de speelmat. Hij herhaalt dit voor alle andere spelers, nogmaals inclusief zichzelf.
Als de cijferkaart van een gekozen speler lager is dan de voorgaande kaart, verplaatst de KAPI’TEN een fiche van de eenhoornzone naar de poepzone. Als er aan het einde van de vijfde ronde nog fiches in de eenhoornzone liggen, hebben de spelers gewonnen. Hoera, hoera!
Och ja, er is ook nog een expertvariant. Hierbij moet de KAPI’TEN de exacte waarde raden van het cijfer dat zal worden omgedraaid. Als hij verkeerd raadt dan gaat een fiche naar de poepzone. De eigen kaart van de KAPI’TEN telt hierbij niet mee. De oplopende volgorde is hierbij niet meer van belang. De KAPI’TEN mag hetzelfde cijfer meermaals benoemen. De andere spelers kunnen nog een fiche uit de poepzone redden als zij, na overleg, het cijfer van de KAPI’TEN kunnen raden.
Copyright AsmodéeDaar zijn we weer. Top Ten, beste spelvrienden, is alweder een partygame. En zoals het partygames betaamt, overweegt het spelplezier. Om Top Ten te kunnen spelen moet je minstens met vier gelijkgestemde zielen zijn. Maar ook hier geldt het adagium hoe meer zielen hoe meer vreugd. Top Ten staat of valt met de ingesteldheid van de groep. Wie Top Ten serieus opvat, zal van een kale reis thuiskomen. Winnen is niet belangrijk. Plezier hebben daar draait het om.
De themakaarten zijn een mix van doe-opdrachten (bijvoorbeeld: Je hebt een allergie. Nies: van discreet (lage cijfers) tot oorverdovend (hoge cijfers)), gewone vragen (bijvoorbeeld: Noem een programma op televisie: van Dit slaat helemaal nergens op (lage cijfers) tot Ik zit aan de buis gekluisterd (rode cijfers)) tot gênante (yep volgens de officiële spelling moet op de eerste e een accent circonflexe staan) vragen (bijvoorbeeld: Citeer een gedicht met twee rijmende zinnen aan een medespeler waar je stiekem verliefd op bent: van de minst (lage cijfers) tot de meest (hoge cijfers) romantische voordracht).
In bepaalde gezelschappen is Top Ten een topper en zorgt het voor hilarische momenten. In andere groepen is het weer een tegenvaller en zien de spelers er de gein niet van in. Dus Top Ten is zeker geen spek voor ieders bek.
De originele Franse versie dateert uit 2020. De Duitse versie werd in 2022 genomineerd voor Spiel des Jahres. En nu dus verdeelt Asmodee de Nederlandse versie. Want een versie in de eigen taal, gezien de vele tekst op de kaartjes, is onontbeerlijk om dit spel naar waarde in te schatten. Trouwens, Top Ten kon zijn nominatie niet verzilveren. Cascadia ging in 2022 met de titel Spiel des Jahres lopen.
Top Ten is een verwarrende titel. Ergens verwacht je dat je een top tien moet opstellen of raden. Maar dit klopt dus niet. De tien verwijst ongetwijfeld naar de tien cijferkaarten (genummerd van 1 tem 10). Maar waar die top vandaan komt? Joost mag het weten. Ook de ondertitel “Wie praat er nu niet graag over p**p” zorgt voor verwarring. Je praat namelijk niet over p**p. Je wordt naar de p**pzone verwezen als de KAPI’TEN (let op de schrijfwijze en de verwijzing dus naar Ten) jouw gekozen antwoord verkeerd inschat.
De spelregels zijn eenvoudig, maar in de Nederlandse vertaling slopen toch enkele dubbelzinnigheden en drukfoutjes. Zo moet je bijvoorbeeld met de vijf themakaarten een gedekte stapel vormen. Handig als die dingen dubbelzijdig zijn. Ze bedoelen waarschijnlijk dat de KAPI’TEN altijd een thema kiest uit de niet zichtbare zijde, denk ik. Ik vraag me trouwens nog altijd af wat ze met de intensiteit van een antwoord bedoelen. Maar dit ligt zonder de minste twijfel aan mij.
Ook in het spelvoorbeeld is het cijfer van een kaart niet weergegeven. Let wel, in de bijhorende tekst is duidelijk wat er bedoeld wordt. Maar dit had vermeden kunnen worden.
Goed, Top Ten is een partyspel pur sang. Je houdt ervan of je haat het. Ik vind dat er betere en leukere partyspellen op de markt zijn. Maar wie ben ik? Er zijn ongetwijfeld velen onder jullie die Top Ten top zullen vinden. Hé vind ik toch nog een verklaring voor de top in de titel.
