Kerstkaarten (eerste deel)
Han Heidema
Eind jaren-80 had ik in de spellenwereld een aardig netwerk opgebouwd. In Nederland met spelers van spellen als Diplomacy en 18xx – doorgaans leden van Ducosim, in Duitsland met mensen uit het verzamelcircuit en daarnaast met diverse spelauteurs, vooral van spoorwegspellen. Ik kreeg het idee voor deze mensen met Kerstmis een zelfgemaakte kaart te maken met een spel erop. Dat heb ik uiteindelijk 10x gedaan, telkens in een oplage van 35-40 stuks.
De eerste kaart die ik maakte stamt uit 1990. In het onvolprezen Engelse spellenblad Games & Puzzles vond ik Bantu, een spel uit 1955, dat ooit door Parker en Ravensburger is uitgegeven. Het eerste racespel zonder dobbelstenen, dat je desondanks kunt classificeren als een (zeer geslaagde) Mens Erger je Niet-variant. Met knip-, plak- en kopieerwerk zette ik de kaart in elkaar; naast het spel voegde ik een kerstillustratie toe en een kerstwens in drie talen. Het geheel kopieerde ik op gekleurd, stevig A3-papier en kleurde onderdelen in met Tombow ABT-pennen (papier en pennen kocht ik bij Harolds Grafik in Rotterdam, een geweldige zaak voor tekenbenodigdheden), Aldus ontstond ‘Han Heidema’s Christmas Card #1’.
De reacties waren positief, en dus moest ik gaan nadenken over een follow-up in 1991. Dat werd uiteindelijk een puzzelspel van Eric Solomon, de auteur van o.a. Dossier X, Ballonrennen en Alaska. Het was onder de naam van Solomon’s Hexagrams gepubliceerd in Games & Puzzles en bestaat uit een Catanachtig bord en 19 hexagons met elk een verschillend zwart-witpatroon. De bedoeling is om met deze hexagons op het bord originele (en vaak ook grappige) figuren te maken, echt een spel om saaiue uurtjes door te komen.
Inmiddels ging ik nadenken om kaarten te maken met hetzij originele spellen, hetzij spellen waarvan de oorspronkelijke auteurs toestemming tot herpublikatie hadden gegeven. Eén van de spellen die ik in aanmerking vond komen was TANG van Paul Velleman, een schaakachtig spel, waarin je twee eigen stukken op aangrenzende velden aan de overzijde van het bord moet zien te krijgen en dat werd uitgegeven door Cobrain Denkspellen uit Leiden. Dat spel stamt uit 1982 en werd als een nieuw bordspel gepresenteerd op Speelgoed’83 in de RAI; het haalde toen zelfs het Journaal. Toevallig kwam ik Paul en zijn Cobrain-compaan Jonathan Schouten tegen op SPIEL ‘92, waar zij hun nieuwe DINO-DUELL presenteerden. Ik vroeg, en kreeg toestemming om TANG te gebruiken voor Chrismas Card #3.
Christmas Card #4 was het eerste originele spel in de serie. Ik had inmiddels goede contacten met David Watts, de auteur van Railway Rivals (in Duitsland: Dampfroß), en vroeg hem of hij een speciale Railway Rivals-kaart voor me wilde maken. Dat zegde hij toe, maar uiteindelijk kwam hij met een kaart van Cyprus voor zijn recentere spel Bus Boss (dat aanvankelijk National Express heette). Helaas heeft Bus Boss nooit de populariteit gehaald van Railway Rivals, dat in 1984 zelfs tot Spiel des Jahres werd uitgeroepen.
In 1994 hoorde ik bij geruchte van het bestaan van Trinidad, een mini-18xx-spel van Peter Jacobi. Dat leek me wel iets voor Christmas Card #5. Het spel was verschenen in een blad voor postale spellen en de redacteurs van dat blad , zo was onderdeel van het gerucht, zouden ook naar SPIEL ’94 komen. Aldaar wist ik hen te traceren en vroeg of ik Trinidad voor een spellenkaart mocht gebruiken, met positief gevolg. Het bord van Trinidad kent slechts 12 hexen en is daarmee een van de kleinste 18xx-varianten. Of preciezer: het zijn eigenlijk twee varianten. Eén volgens de regels van 1830, de ander volgens de iets andere regels van 1835. Eén van de ontvangers van de kaart was Chris Lawson, een Engelse speler die privé bijna professioneel uitgevoerde 18xx-varianten uitgaf. Hij vond Trinidad zo leuk dat hij het als 1876 meteen in zijn programma opnam. Zo werd Trinidad/1876 opeens toegankelijk voor de gehele 18xx-hobby.
In hetzelfde jaar ontving ik zelf ook een Kerstkaart met een spel. Het was 18/12 – Reindeer Rivals. en was gemaakt door Hans van Halteren, de huidige redacteur Bordspellen van het Ducosim spellenblad Spel!. Ik ken Hans sinds een kleine 40 jaar, toen hij als jongeling lid werd van Ducosim. De titel van zijn spel verwijst uiteraard naar twee van mijn lievelingsspeltypes, de 18xx-serie en Railway Rivals. De spelers in het spel kunnen een lucratief contract van Santa Claus binnenhalen door zo efficiënt mogelijk kerstcadeautjes vanuit een centraal depot over Amerikaanse steden te verdelen. Ik mocht dit spel gebruiken voor mijn volgende kerstkaart en dat werd dus Christmas Card #6, uitgegeven in 1995.
lees verder: Kerstkaarten (deel 2)
